Sinds enkele maanden organiseert het Smart City Office van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Smart Lunches. Doel van die sessies? De Brusselse plaatselijke besturen de kans bieden om ideeën uit te wisselen en inspiratie te putten uit diverse 'smart'-belevingen die in het hele Gewest op touw worden gezet. Daarbij nemen sprekers uit de 'quadruple helix' – de academische wereld, het bedrijfsleven, de overheid en de burgers – beurtelings het woord. Terugblik op de zesde editie, in het teken van energiegemeenschappen!
De aftrap werd gegeven door Bernard Clerfayt, Brussels minister van Digitale Transitie, waarna Régis Lambert, hoofd Hernieuwbare Energie bij Brugel, inzoomde op de concepten 'individueel zelfverbruik', 'collectief zelfverbruik', 'hernieuwbare energiegemeenschappen ' (die zich enkel richten op hernieuwbare energie), en 'energiegemeenschappen van burgers' die zich richten op – al dan niet groene – elektriciteit en energie. Cruciale basisinformatie voor een heldere kijk op energiedelen en de sociale, economische en milieuvoordelen ervan, zoals energiedemocratisering, de oprichting van dynamische economische ecosystemen rond gemeenschappen, het ontsluiten van zonne-energiepotentieel enzovoort.
Daarna lichtte de heer Lambert de juridische grondslag voor die gemeenschappen toe. Momenteel wordt het structurele kader uitgewerkt met als doel tegen eind 2021 een ordonnantie goed te keuren. In afwachting biedt een afwijkend kader Brugel de mogelijkheid afwijkingen toe te staan voor een bepaalde periode en voor een beperkt geografisch gebied. Régis Lambert herinnerde eraan dat een overzicht van de lopende projecten te vinden is op
https://projets-innovants.brugel.brussels/nl_BE/, en hij benadrukte het enorme potentieel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van collectieve zelfconsumptie voor alle mede-eigenaars.
De tweede spreker, Boniface Nteziyaremye, presenteerde het Greenbizz.energy-project, laureaat van BeCircular en een heus vehikel voor sociale integratie. De energiegemeenschap, die tot stand kwam in samenwerking met Greenbizz, Citydev, WTCB en met de steun van Sibelga, verenigt 20 bedrijven met uiteenlopende verbruiksprofielen gevestigd in de productiesites van Greenbizz. De bedrijven zijn gegroepeerd rond 943 zonnepanelen die samen 203 MWh per jaar produceren om het zelfverbruik van lokaal geproduceerde energie te maximaliseren. Om het beheer van de gemeenschap door de deelnemers te vergemakkelijken, geeft WeSmart toegang tot haar digitale platform, waar productie en verbruik kunnen worden opgevolgd. WeSmart creëerde ook de rechtspersoon die deze gemeenschap organiseert, in de vorm van een eenvoudige vennootschap. De heer Nteziyaremye maakte van de gelegenheid gebruik om de beproefde WeSmart-aanpak in detail te beschrijven: de identificatie van de deelnemers, de analyse van de voordelen, de oprichting van de gemeenschap en, tot slot, de lancering van een platform voor het beheer van de energiegemeenschap. In de toekomst wil WeSmart het project uitbreiden tot de hele Tivoli-wijk in Laken om het gemengde karakter van de gemeenschap nog verder te ontwikkelen.
De presentaties van de plaatselijke besturen begonnen met Quentin Paelinck, schepen van Openbare Werken in Ganshoren. Hij besprak het eerste proefproject voor energiedelen dat werd opgestart rond de school Nos Bambins in Ganshoren. Dat is een unieke locatie omdat het gebouw tijdens de weekends en de zomervakantie de elektriciteit die door de zonnepanelen wordt geproduceerd, niet verbruikt. In totaal brengt het project, dat een jaar in beslag nam, 15 actoren samen, 2 producenten (de school en een particuliere onderneming) en 12 'verbruikers-meters' die van plaatselijke elektriciteit worden voorzien. De oprichting van een hernieuwbare energiegemeenschap (in de vorm van een vzw) was mogelijk dankzij de steun van verschillende actoren zoals Leefmilieu Brussel, Sibelga en de toekenning van een afwijking door
Brugel. En de resultaten? Waar het zelfverbruik vóór het project 18% bedroeg, was dat in februari 2021 opgelopen tot 64%. Ook het volume verbruikte elektriciteit van de leverancier daalde met 44%. In dit verband benadrukte de heer Paelinck de katalyserende en pedagogische rol van de gemeente bij haar handelaars en inwoners.
Tot slot stelde Christophe Verbiest, directeur van de vastgoedafdeling van Anderlechtse Haard, het Shakespeare-project voor, een proefproject voor collectief zelfverbruik van groene energie bij de Anderlechtse Haard waarbij 200kwc aan zonnepanelen zouden worden geïnstalleerd. Doel is dat die lokaal geproduceerde energie door de verschillende huurders wordt gebruikt en vervolgens tegen lage kosten aan hen kan worden doorgerekend.
De heer Verbiest wees erop dat het project al bijna tien jaar loopt, maar dat er aanvankelijk geen kader voor was bepaald. In dit stadium heeft de Haard nog geen afwijking verkregen, maar er is wel een aanvraag ingediend bij Brugel.
De huurders hadden tot nu toe weinig belangstelling om bij een dergelijk project betrokken te worden, wegens het uiterst lage verbruik van de gemeenschappelijke ruimten, al is het fotovoltaïsche potentieel enorm. Het veelbelovende project, in samenwerking met Luminus, kon in februari 2020 van start gaan. De ondertekening van de contracten, de elektrische oplevering van het fotovoltaïsche systeem en de start van de gemeenschap zijn gepland voor oktober 2021.
Besluit? Op de Smart Lunch kwam een breed scala aan slimme en innovatieve projecten aan bod, waaronder energie-efficiëntie en burgerparticipatie! Zin om vanaf september deel te nemen aan de volgende bijeenkomsten? Aarzel niet om contact op te nemen met Céline Vanderborght.
