Smart City Manager Céline Vanderborght vertelt over haar visie op burgerparticipatie in Brussel.
Participatie is een heel ruim onderwerp en kan vele gedaanten aannemen: uitwisseling van informatie op lokaal niveau tussen burgers en overheid, applicaties waarmee burgers en ondernemingen samenwerken door het delen van gegevens en volksraadplegingen. Het is een fundamentele factor voor de Smart City, want de digitalisering houdt enerzijds in dat de burger meer betrokken wil zijn bij het bestuur van de stad, en anderzijds dat de bedenkers van “smart” diensten de behoeften van de burgers zo snel mogelijk in het proces willen opnemen, of in zekere mate hun inbreng in de applicatie zelf willen gebruiken. Dat is het geval voor de collaboratieve applicatie FixMyStreet, die crowdsourcing inschakelt, wat in dit geval betekent dat de burgers meewerken aan de dienstverlening door het aanleveren van gegevens.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaan al verplichte procedures van burgerparticipatie, zoals bijvoorbeeld bij de stedenbouwkundige vergunningen of recent nog met de invoering van het BWRO en de nieuwe informatie- en participatieprocessen van het publiek in het kader van de opstelling van het richtplan van aanleg (RPA), of ook tijdens openbare onderzoeken naar strategische plannen, zoals het geluidsplan (Quiet.brussels). Tegelijk ontwikkelen start-ups volledig digitale applicaties voor burgerparticipatie, zoals onder meer CitizenLab en Fluicity. Het zou de bedoeling zijn om op termijn de reglementaire processen (publicaties en ontmoetingen met burgers) te combineren met de digitale tools.
In Brussel werden op lokaal niveau verscheidene digitale participatieprojecten opgezet. Via de app Fluicity voor de gemeente Sint-Pieters-Woluwe (
https://www.woluwe1150.be/nl/fluicity-een-app-voor-meer-burgerparticipatie/) en de gemeente Etterbeek. De stad Brussel heeft eveneens een online participatieplatform
https://www.brussel.be/bpart en een ontmoetingsplaats gewijd aan participatie
https://www.brussel.be/directory-2724. En zoals aangehaald in de parlementaire vraag testte de gemeente Ukkel in 2018 het digitale platform dat werd gelanceerd door het DG Digitalisering van de federale overheidsdienst Beleid en Ondersteuning.
Sinds het portaal smartcity.brussels in 2015 door het CIBG online werd gezet, is het op gewestelijk niveau voor de burgers mogelijk om suggesties door te spelen aan het Smart City-portaal van het gewest. Deze suggesties worden vervolgens op de website gepubliceerd en de bezoekers kunnen dan stemmen voor hun favoriete suggesties. Ook is het mogelijk om te stemmen op polls. Binnenkort komt er een communicatieactie om de website meer zichtbaarheid te geven en het aantal suggesties te verhogen.
In de lente van 2017 maakte de oproep voor ideeën bij het grote publiek, gelanceerd door Good Move op het platform ‘Good Move by Citizens’, gebruik van het platform CitizenLab. Deze burgerparticipatie leverde meer dan 100 concrete, originele en inspirerende mobiliteitsvoorstellen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op. Er werden 30 haalbare, originele en duurzame ideeën werden door het grote publiek geselecteerd en goedgekeurd.
In de lente van 2019 zal het project Brussels By Us de Brusselse burger de kans geven om op zijn directe omgeving te reageren in 3 zones van Brussel.
Gezien de talrijke initiatieven lijkt het belangrijk om een vrij eenvormige service te ontwikkelen voor het Gewest en de gemeenten. De realisatie of het in de kijker zetten van een algemeen platform, evenals de nodige begeleiding om op elk niveau te kunnen meewerken aan digitale participatie, zou voor de Brusselse burgers een grote toegevoegde waarde betekenen.
Merk op dat het technologische gedeelte eenvoudig is, maar de knowhow om op elk moment te begrijpen voor wie en over welk thema een participatief proces moet worden opgezet, vergt enige expertise. Het verwerken van de antwoorden en desgevallend het modereren van de debatten is eveneens een vaardigheid die niet noodzakelijk aanwezig is in de administraties.
Tot slot wekt participatie hoge verwachtingen en is de manier om de bijdrage van de burgers te verwerken in de openbare beleidslijnen en reglementen, niet altijd formeel vastgelegd.
