Smart Lunch: een middagsessie rond het thema 'Duurzame IT'

Na de traditionele inleiding door de heer Bernard Clerfayt (Brussels minister voor Digitalisering), presenteerde Thierry Chappe (Manager Duurzame IT bij het CIBG) de maatschappelijke en - vooral - ecologische uitdagingen van de digitalisering. Aan het begin van zijn uiteenzetting definieerde hij de wereldwijde digitale infrastructuur (terminals, netwerken, datacenters) en stond hij stil bij een van de opvallendste cijfers van de afgelopen jaren, dat wereldwijd tot een enorme bewustwording leidde. De CO2-uitstoot van de digitale sector is goed voor 4 % van de uitstoot wereldwijd, en overtreft daarmee zelfs de luchtvaartsector. In de berekening van de ecologische voetafdruk van de digitale infrastructuur over de hele wereld wordt trouwens rekening gehouden met de volledige levenscyclus van al die apparatuur: 60 % tijdens de productie, 5 % tijdens het transport, 25 % tijdens het gebruik en 10 % op het einde van de levenscyclus. 
 

De heer Chappe lichtte daarna enkele kerncijfers toe: 

- met wat voor de productie van een smartphone nodig is, kunnen we bijvoorbeeld vier keer de wereld rond;

- de digitale infrastructuur is goed voor 10 tot 15 % van het wereldwijde elektriciteitsverbruik;

- de gemiddelde gebruiksduur werd op 30 jaar door drie gedeeld.

Hij gaf ook heel wat informatie over de oprichting binnen het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest van vier interbestuurlijke werkgroepen (WG) die nadenken over de concrete implementering van oplossingen in organisaties. Die reflectie draait rond vier belangrijke thema's met betrekking tot 'Duurzame IT': hardware, ecologische ontwerpen, IT for green en bewustwording. De resultaten en best practices van elke WG worden met alle overheidsbesturen in het Gewest gedeeld.

Tot slot wees hij op de noodzaak om aan alle aandachtspunten tegelijk te werken. Er zijn enkele quickwins voor alle burgers en besturen:

- op gespecialiseerde netwerken informatie opzoeken rond ‘Duurzame IT ' in België (bv.: ISIT); 

- criteria rond ' Duurzame IT ' opnemen in overheidsopdrachten rond IT-apparatuur en -diensten; 

- opleidingen volgen; 

- een workshop 'digitale muurschildering' organiseren om het bewustzijn binnen een bedrijf te vergroten. 

De tweede spreker, Didier Appels (Impact & Business Director), beschreef de circulaire mogelijkheden die zijn bedrijf (Close The Gap) voor computers biedt. De internationale vzw wil de digitale kloof dichten door IT-apparatuur uit Europese en internationale bedrijven aan ontwikkelingslanden te schenken. De organisatie levert niet enkel computers, maar ook vorming voor leerkrachten, educatieve (online) software en technische ondersteuning (ter plaatse of op afstand). Socio-educatieve programma's (in scholen, ziekenhuizen en andere projecten gericht op kwalitatief onderwijs en een betere voorlichting) kunnen bij Close the Gap steun aanvragen.

De organisatie is ook in België actief en deelde bijvoorbeeld laptops uit aan meer dan 15.000 Belgische studenten tijdens de gezondheidscrisis én na de overstromingen in de zomer van 2021. De positieve milieu-impact van Close The Gap is immens: dankzij de vereniging wordt de levensduur van laptops soms met 5 jaar verlengd. 

De derde spreekster was Natacha Louis, projectverantwoordelijke bij Repair Together. Zij vertelde over de missie van Repair Cafés: samen leren herstellen in plaats van dumpen. Repair Together wil de middelen bundelen die nodig zijn voor de oprichting, de uitbouw en het onderhoud van de zowat 225 'Repair Cafés' in België (in Brussel en Wallonië).

Repair Together organiseert o.a. opleidingen rond herstelling, bedoeld om de expertise van vrijwillige herstellers (m/v/x) te vergroten. Er wordt ook animatie rond circulaire economie georganiseerd. Die animatie is bedoeld voor scholen en het brede publiek, en kan plaatsvinden in het kader van een evenement of op aanvraag. 

In een bredere context draagt Repair Together bij tot de transitie naar een circulairdere economie en tot de strijd tegen geprogrammeerde veroudering.

De organisatie zet - samen met andere spelers uit de sector - mensen en middelen in om te pleiten voor een wereldwijde erkenning van het 'recht op herstelling'. De Belgische tak van Repair Together werd in het voorjaar van 2013 opgericht in navolging van het allereerste Belgische Repair Café in Elsene in 2012. Het oorspronkelijke concept werd in 2009 in Nederland gelanceerd en voor het eerst door ons land overgenomen.

De plaatselijke besturen namen eveneens het woord bij monde van mevrouw Sophie De Vos (eerste schepen van Openbare Ruimte, Mobiliteit, Cultuur, Bibliotheken en Burgerparticipatie van de gemeente Oudergem) en mevrouw Maroussia del Marmol (directrice van het opleidingscentrum CF2m). Mevrouw De Vos begon haar presentatie met enkele cijfers die haar bewust maakten van de digitale vervuiling: in België circuleren meer dan 3,2 miljoen niet langer gebruikte telefoons, waarvan slechts 1 tot 5 % wordt gerecycleerd! 
 

Sinds 2019 organiseert CF2m (in samenwerking met een bedrijf gespecialiseerd in circulaire economie) grootschalige inzamelacties van oude elektronische apparatuur. In het kader daarvan werden beveiligde containers in het gemeentehuis en in vier gemeentescholen geplaatst. 
 

CF2m tracht de gebruikte informatica-apparatuur weer aan de praat te krijgen door die te herstellen en daarna te herverdelen, voornamelijk binnen de socio-educatieve sector. De traceerbaarheid ervan wordt door het bedrijf trouwens verzekerd. De niet-herbruikbare onderdelen worden in werkplaatsen in Brussel ontmanteld door medewerkers die in het kader van re-integratieprogramma's werden opgeleid tot valoristen.
 

De Smart Lunch werd afgesloten met twee vraag- en antwoordrondes, en er werden heel wat best practices uitgewisseld. Geen zin om de volgende afspraken te missen? Neem dan snel contact op met Tanguy de Lestré!